Fractie PUUR: Raadsleden krijgen soms informatie aangeboden voorzien van een stempel vertrouwelijk e/o geheim. Juridisch is er geen verschil tussen de termen. Sancties op schending zijn een mogelijke geldboete en/of gevangenisstraf. Individuele raadsleden bepalen zelf of ze geheime informatie willen inzien, en moeten daar vooraf wel voor tekenen...
Daarna mag de informatie door deze raadsleden niet in een openbaar debat of gesprek gebruikt worden. Raadsleden die geheime informatie niet hebben (willen) ingezien, kunnen dezelfde informatie wel vrijelijk gebruiken. Zij zijn niet gehinderd of juridisch gebonden en kunnen dezelfde geheime informatie wel inbrengen en daarmee mogelijk voordeel ervaren in debat of gesprek.
De fractie van PUUR heeft de volgende vragen voor het college van B&W van de gemeente Noordwijk.
Vraag 1.
Bent u het eens dat vertrouwelijke/geheime informatie nooit zaken of informatie kunnen zijn die reeds op eerder moment publiekelijk gebruikt zijn of benoemd in een openbaar gesprek of politiek debat? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 1:
Uitgangspunt van de Wet openbaar bestuur (Wob) is dat informatie die openbaar is, openbaar blijft. Informatie die openbaar is, kan niet op een later moment geheim of vertrouwelijk worden. Geheim en vertrouwelijk is overigens niet hetzelfde. Informatie is geheim indien daartoe door een bestuursorgaan wordt besloten. Indien geheimhouding aan de gemeenteraad wordt opgelegd, dient de gemeenteraad dit nog te bekrachtigen.
Doet de gemeenteraad dit niet, dan vervalt de geheimhouding. Ligt er geheimhouding op stukken, dan kan deze informatie niet openbaar worden gemaakt. Doet een raadslid dit wel, dan is er sprake van een strafbaar feit.
Indien er op informatie geen geheimhouding ligt, betekent dit niet dat de informatie ook voor een ieder openbaar is. De informatie dient altijd te worden getoetst aan het regime van de Wob (of in sommige gevallen een bijzondere openbaarmakingsregel) en dient te worden nagegaan of er redenen zijn om bepaalde delen van de informatie niet openbaar te maken.
Dat kan aan de orde zijn wanneer belangen van derden of van de gemeente geschaad (kunnen) worden door openbaarmaking van de informatie (zoals gegevens betreffende de persoonlijke levenssfeer of bedrijfsmatige gegevens) maar ook bij persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren die bedoeld zijn voor intern beraad.
Vraag 2.
Deelt u de mening dat informatie die nog wel de stempel geheim draagt, maar intussen wel openbaar e/o publiekelijk wordt gebruikt, ook niet meer als geheim gezien kan worden? En als gevolg daarvan dan ook direct vrijelijk door iedereen gebruikt kan en mag worden in openbare gesprekken en/of politieke debatten? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 2:
Het is niet toegestaan om informatie waarop geheimhouding ligt openbaar te maken. Vaak ligt die geheimhouding dan op de stukken en op de mondelinge debatvoering daarover in de raad. De behandeling vindt immers plaats in een besloten raadsvergadering. Het is dus niet mogelijk dat informatie tegelijk geheim en openbaar is.
Vraag 3.
Ter ondersteuning van belangrijke bouwdossiers zoals omgevingsvisie, woonvisie, huisvesting spoedzoekers e.a., ligt momenteel informatie beschermd door geheimhouding die waarschijnlijk niet langer vertrouwelijk of geheim is omdat ze al eerder publiekelijk werden gebruikt e/o al langer in het openbaar bekend zijn.
Deze informatie kan een grote impact hebben op diverse actuele debatten. Kunt u bovenstaande informatie daarom per omgaand voor iedereen vrijgeven om te gebruiken in debatten en/of gesprekken? Zo neen, wat is de juridische basis waarop u de geheimhouding denkt te kunnen handhaven?
Antwoord 3:
Informatie is geheim tot het moment waarop de geheimhouding wordt opgeheven. Dit kan zijn doordat dit moment vooraf al is bepaald of door het nemen van een besluit tot opheffing van de geheimhouding. De geheimhouding kan alleen worden opgeheven door het bestuursorgaan dat de geheimhouding heeft opgelegd.
Wanneer aan de raad geheimhouding is opgelegd en de raad heeft deze bekrachtigd, dan kan ook alleen de raad de geheimhouding opheffen. Dit is zo bepaald in de Gemeentewet. Informatie die geheim is, kan niet eerder openbaar worden gedeeld dan na opheffing van de geheimhouding.
Meer informatie over onder meer het vraagstuk van geheimhouding is terug te lezen in de circulaire 'wettelijke regels inzake geheimhouding' van het Ministerie van BZK van 29 april 2016. Wij zijn van mening dat het opleggen van geheimhouding een uitzondering moet blijven en transparantie het uitgangspunt.
Er zijn echter situaties dat op grond van de wet informatie niet openbaar kan of mag worden gemaakt of dat de wens bestaat geheimhouding op te leggen. Het gaat dan om gevoelige onderwerpen. Het is daarom van belang dat het voor iedereen duidelijk is hoe er in dergelijke gevallen dient te worden gehandeld. Hierbij is wetgeving van belang evenals de bestuurscultuur die raad en college samen willen uitdragen.
Hoogachtend,
Burgemeester en wethouders van Noordwijk
